Qanoq iliortoqaqqusaava?

Paasissutissanik, assinik videomullu immiussanik privatinik killissamik qaangiisunik ataqqinassutsimillu innarliisunik avitseqatigiinneq inerteqqutaasinnaavoq. Amerlasuutigut ajornartorsiutit annertoorsuanngunnginnerini aaqqinneqarsinnaasarput, imali ilungersunartigisinnaapput politiit ikiortiterisariaqarlutik. Allat pillugit paasissutissat, assit videomullu immiussat suut avitseqatigiissutaasinnaanerat pillugu quppernermi matumani paasisaqarsinnaavutit.

Qanoq iliortoqarsinnaava – inatsisillu qanoq oqarpat?

Qarasaasiakkut inunnik allanik malersuineq nikassaanerluunniit inerteqqutaavoq. Assinik privatinik ataqqinassutsimillu innarliisunik avitseqatigiinneq inerteqqutaavortaaq, allat assinginik ersarissumik namminerlu piumassutsimik akuersisoqartinnagu avitseqatigiittoqaqqusaanngilluinnarpoq.

Internetsikkut sunik avitseqatigiinnissaq inerteqqutaava?

Malersuineq nikassaanerlu

Inunnik allanik – teknikkip digitaliusup silarsuaanissaaq malersuineq inerteqqutaavoq. Malersuineq nikassaanermut assinguvoq ass. nikassaarpasissumik oqalunnerusinnaalluni, kinguaassiuutinut tunngatillugu tusangiasaarutaasinnaalluni imal. tusatsiakkanik siammarterinerusinnaalluni. Facebookimi inuusuttunik allat pillugit quppernernik qinngarsuisunik pilersitsunik Ask.fm-imilu ilisarnaatinik, allamik pinnatik tusatsiakkanik ajortunik siammarterinissamik siunertalinnik assersuutissaqarpoq. Inuusuttuttaaq kammalaatimik imminnut isersinnaanngorlutik (’facerapertunik’), ilisarnaatiminnut inuit attaveqatigiiffiisigut tulluutinngitsunik allattunik imal. assiutinik tillittunik misigisalinnik ilaqarput.

Paasissutissat privatit ataqqinassutsimik innarliisut assillu

Ataqqinassutsimik innarliisunik assiliinissaq imal. – paasissutissat ilumoorsimagaluarpataluunniit inuup ataqqinassusaanik innarliisumik oqaluuserinninnissaq inerteqqutaavoq. Inatsimmi tamanna ’ataqqinassutsimik innarliinermik’ imal. ’eqqissilluni privatimik inuunissamik innarliinermik’, taaneqarpoq inuillu allat privatimik inuunerisa ataqqineqarnissaanik isumaqarluni. Paasissutissanik assinilluunniit paarlaasseqatigiinnermi inuup pineqartup tamanut takusassanngortinneqartutut, atornerlunneqartutut ataqqinassutsikkulluunniit innarlerneqartutut misiginnginnissaa aalajangiisuuvoq. Inuit killissarititaat assigiinngimmata paasissutissanik assinilluunniit – ass. arnap ikinngutip angajoqqaami naatsivianni seqinnisaartup assinganik imal. tallimanngornermi festimi meriartup assinganik nassiussisinnaaneq avitseqateqarsinnaanerluunniit pillugu tamatigut aperinissaq pingaaruteqarpoq. Illit immaqa ajorissanngikkaluarpat allalli tamanut takusassanngortinneqartutut ataqqinassutsimikkulluunniit innarlerneqartutut misigisinnaapput. Ersarissumik angertoqanngippat akuersisoqarsimassanngilaq.

Assit kinguaasiuutinut tunngasunik imallit

Meeqqat assingi kinguaassiuutinut tunngasut inerteqqutaapput. Imaappoq inuit 18-it inorlugit ukiullit assingi kinguaassiuutinik qitiutitsisut imal. atoqatigiinnermut tunngasunik takutitsisut avitseqatigiissutaaqqusaanngilluinnarput. Assit taamaattut meeqqanut kinguaasiuutitigut kanngutaatsuliorneq pillugu inatsimmut ilaapput. Peerariit tamarmik 15-ileereersimasut imminnut akuerisimagunik assinik kinguaassiuutinut tunngasunik avitseqatigiissinnaapput. Assilli allanut nassiunneqaqqusaanngillat aappariikkunnaarnermilu piiarneqassallutik.

Taavami assinik sunik avitseqateqartoqarsinnaava?

Inuttaa toqqarlugu apereqqaarlugu, inuttaalu ersarissumik namminerlu piumassutsiminik avitseqatigiinnissamut akuersippat aatsaat paasissutissanik assinilluunniit avitseqateqartoqarsinnaavoq.

Taamaaliorneq akuersinertut taaneqartarpoq. Akuersissummik pissarsisimanngikkaanni paasissutissanik assinilluunniit –assinik inummut tunngalluinnartunik aammali inuit assinginik nalinginnaasunik paarlaasseqatigiinneq inatsisinik unioqqutitsineruvoq.

Ilaanni aperinissaq iluanngitsuliornertut misinnarsinnaasarpoq – taamaakkaluaq allat pillugit taamaaliortarit. Imminut iluaqusissaatit, tunngaviatigummi allat assinginik siammarterisutut politiinut nalunaarutigineqarsinnaavutit.

Qaqugu politiinut nalunaarutigineqassava?

Politiit ikiuussinnaanissaannut pissutsit amerlasuut pingaaruteqarput. Qanoq pisoqarsimanera, qassinik ukioqarnerit sunalu avitseqatigiissutaasimanersoq apequtaalluinnarput. Pisoq politiinut nalunaarutiginiarukku 18-illu inorlugit ukioqaruit angajoqqaavit oqaloqatigeqqaarnissaat pingaaruteqarpoq. Sioorasaarneqarsimaguimmi pinngitsaliniarneqarsimaguilluunniit paasissutissanik, assinik videomulluunniit immiussanik kinguaassiuutinut tunngasunik imalinnik avitseqateqarnissamut, angajoqqaatit akuliutsittussaavatit.

Sapinngisaq tamaat paasissutissanik amerlanerpaanik toqqorsisarit. Inersimasoq ikinngutilluunniit ikioqqullutit aperisinnaakuttoorpat. Paasissutissat makkununnga tunngasut sapinngisamik amerlanerpaat toqqukkit: